De familie Hatzfeld ~1140 tot ~1360

De oudste leden van het geslacht "von Hatzfeld" woonden in de streek tussen Siegen en Frankenberg in Duitsland, in wat nu Hessen is. De voorgeschiedenis is onderzocht door Friedhoff (2004). Er zijn nog veel dokumenten uit het aangegeven tijdvak. Veel bleef bewaard in het Hatzfeld archief, andere feiten werden uit oorkondes elders en eventuele vondsten van familiewapens afgeleid. Het volgende sumiere relaas is uit de publicatie van Friedhoff afgeleid.

Bij de Hatzfelds hebben velen dezelfde voornaam. Om duidelijkheid te hebben wordt eventueel vóór de naam het generatienummer en achter de naam het sterfjaar aangegeven.

Stamlijn in de familie Hatzfeld van het begin (~1140) tot Johan von Hatzfeld (+1360), zoals van belang voor deze genealogie.


Wapenteken
Hatzfeld

Hieronder wordt "von Hatzfeld" afgekort tot vH. In deze periode is voor de meeste personen meestal alleen het jaar van overlijden bekend.
Vooraan elke regel staat het nummer van de generatie in de telling van de kwartiertsaat van RH.
Alle personen woonden op/bij burg Hatzfeld, behalve Johan uit generatie XVII.
 
XXIII. Folpert vH (genoemd in 1138).
 
XXII. Gottfried vH (+1196); kinderen Gottfried en Folpert.
 
XXI. Gottfried vH (+1227) x Jutta von Itter (dochter van Konrad von Itter); kinderen Eckehard, Albert, Johan, Heinric, Bertha, Kraft.
 
XX. Kraft vH (+1301) x Jutta von Heimbach; kregen 7 kinderen waaronder Gottfried (+1331), Kraft (+1332), Sophia, Bertha, Adolf (werd priester).
De eerste zoon Gottfried vH (+1331) zu Heimbach und Schweinsberg trouwde met Gertrud Schenk zu Schweinsberg; kinderen: Kraft (+1387), Guntram (+1383), nn.
 
XIX. Kraft/Crato (II) vH (+1332), huwt Elisabeth van Laer; kinderen o.a. Johan, Hille, Kraft.
Hille (XVIII) huwt ~1350 Crato Heer Van Fronhausen. Dit huwelijk hoort bij de moederlijke afstamming van Catharina vH (*~1395).
 
XVIII. Johan vH (+1360) x Magarethe von Biedenfeld; kinderen: Kraft (+1402), Johan.
 
XVII. Johan vH x 1387 Jutta von Wildenburg.

De eerste von Hatzfeld die in een oorkonde vermeld wordt is Folpert (oorkonde 1138/39). Hij is dan "in het gevolg van" Landgraaf Ludwig I van Thüringen met bezit in noord Hessen (uit het geslacht der "Ludowinger"). Folpert vH is herhaaldelijk getuige in oorkondes van de aartsbischop van Mainz, die in die landen veel te zeggen had. Folkert en familieleden worden "nobiles domini de Hatzfeld" en "viri nobiles dicti" (edel en vrij) genoemd.
Het geslacht Hatzfeld was dus oorspronkelijk zonder binding aan "hogere heren". De streek waar ze wonen, met de latere plaats Hatzfeld aan de rivier de Eder, ligt bij het grensgebied van verschillende graven en hertogen.

In 1311 droegen Gottfried vH (+1331) en Kraft/Crato vH (+1332), de twee zonen van Kraft (+1301), "per nos et nostros coheredes" de Burg Hatzfeld in leen aan landgraaf Otto van Hessen (+1328) op. Dit deden ze kennelijk om zich veiliger te voelen als vazal van een hogere heer. Maar grote zelfstandigheid blijven ze houden. De familie had een "Ganerbschaft", hetgeen betekent dat ze altijd tesamen alle bezit erfden. Dit maakte veelal verdere verdragen binnen de familie nodig.

In april 1331 wordt een verdrag gesloten waarbij de Burg Hatzfeld voor de twee zonen van Kraft (+1301) wordt opgedeeld, een deel voor Gottfried (+1331) en zijn nakomelingen en een deel voor die van Kraft II (+1332). Het werd kennelijk nogal vol op de Burg!

In 1383 wordt een "Burgfrieden" ondertekend om twisten over rechten te voorkomen. Het verdrag wordt ondertekend door de nakomelingen van XX Kraft (+1301). Dat zijn op dat moment de kinderen van Gottfried (+1331): Kraft (+1387) en diens zonen Kraft en Wigand alsmede de neef Guntram; en het zijn de kinderen van XIX Kraft (+1332): XVIII Johan (+1407) en diens broer Kraft, de twee zonen van Johan en de echtgenote van Johan, Margarethe von Biedenfeld.

Het geslacht vertakt zich herhaaldelijk, er zijn vele neventakken.

Voor deze genealogie is alleen van belang dat Johan vH (generatie XVII) met Jutta von Wildenburg huwt, die (omdat vele van haar familieleden jong of kinderloos sterven), erfdochter van het gebied Wildenburg wordt (zie familie Wildenburg). Het echtpaar woont op de Wildenburg en de nakomelingen worden de tak Hatzfeld-Wildenburg genoemd. Voor zoon Goddert worden dan de beide familiewapens gecombineerd. Goddert von Hatzfeld-Wildenburg bestuurt het tamelijk onafhankleijke gebied van de Heerlijkheid Wildenburg.

Deel van de kaart "Circulus Westphalicus Germania Inferior" van Blauew (1645).
Aangegeven zijn de Burgen Wildenburg (bij Siegen) en Hatzfeld en (helemaal links, onderstreept) de steden Bonn en Collen (Keulen). Noord is boven.

Friedhoff, J., (2004). "Die Familie Hatzfeld". Grupello Verlag

Terug naar het kwartierblad RH XV.75412.

(2018.05.31)   rh18754121.html   begonnen 2012.03.30